Vàng Mắt Ở Trẻ Sơ Sinh
Vàng mắt ở trẻ sơ sinh, hay còn gọi là vàng da sơ sinh, là tình trạng da và lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng. Đây là hiện tượng khá phổ biến, xuất hiện ở khoảng 60% trẻ sinh đủ tháng và gần như tất cả trẻ sinh non. Nguyên nhân chính gây vàng da là do sự tích tụ bilirubin, một chất thải từ quá trình phân hủy hemoglobin (thành phần chính của hồng cầu). Hemoglobin được giải phóng khi các hồng cầu già bị phá hủy, và gan của trẻ sơ sinh, chưa hoàn thiện chức năng, chưa thể xử lý hết lượng bilirubin này một cách hiệu quả.
Có hai loại vàng da sơ sinh chính: vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý. Vàng da sinh lý thường xuất hiện sau 24 giờ sinh, đạt đỉnh điểm trong vòng 2-3 ngày, và tự hết trong vòng 1-2 tuần. Loại vàng da này thường nhẹ, không gây hại cho trẻ và không cần điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, cha mẹ cần theo dõi sát sao sự thay đổi màu da của bé và báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Vàng da bệnh lý, ngược lại, xuất hiện sớm hơn (trong vòng 24 giờ đầu sau sinh), tăng nhanh, kéo dài hơn và mức độ vàng da nghiêm trọng hơn. Loại vàng da này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm: rối loạn chuyển hóa bilirubin, nhiễm trùng, thiếu máu tan máu, bất thường về gan, tắc mật… Vàng da bệnh lý đòi hỏi phải được điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm như tổn thương não (kernicterus).
Việc chẩn đoán vàng da sơ sinh thường dựa trên quan sát lâm sàng, đánh giá mức độ vàng da bằng thang điểm (ví dụ, thang điểm Kramer) và xét nghiệm máu để đo nồng độ bilirubin. Bác sĩ sẽ dựa trên các yếu tố như tuổi của trẻ, mức độ vàng da, nguyên nhân nghi ngờ để quyết định phương pháp điều trị phù hợp. Trong trường hợp vàng da sinh lý nhẹ, thường chỉ cần theo dõi sát sao và cho trẻ bú mẹ thường xuyên, vì sữa mẹ có tác dụng giúp đào thải bilirubin. Đối với vàng da bệnh lý, các phương pháp điều trị có thể bao gồm chiếu đèn vàng da (phototherapy) hoặc truyền máu nếu cần thiết.
Tóm lại, vàng da ở trẻ sơ sinh là tình trạng thường gặp, nhưng cần được theo dõi và đánh giá cẩn thận bởi bác sĩ nhi khoa. Phát hiện và điều trị sớm vàng da bệnh lý là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Cha mẹ nên chủ động theo dõi tình trạng vàng da của con mình và liên hệ với bác sĩ ngay khi có bất kỳ lo lắng nào. Sự hợp tác giữa cha mẹ và bác sĩ là chìa khóa để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho trẻ sơ sinh.